Η πρόληψη καλύτερη από τη θεραπεία

Του Κυριάκου Γιαννουκά*

Η πανδημία της COVID-19 έχει επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό την καθημερινότητά μας και παρόλο που η υγεία βρίσκεται στο προσκήνιο, με χιλιάδες εξετάσεις κορωνοϊού να διεξάγονται στη χώρα μας επί καθημερινής βάσης, ταυτόχρονα παρατηρείται, δυστυχώς, σε παγκόσμια κλίμακα μείωση στους προληπτικούς ελέγχους υγείας ρουτίνας, οι οποίοι αποδεδειγμένα σώζουν ζωές.

Επιστήμονες ανά το παγκόσμιο κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και επικαλούμενοι τα απογοητευτικά αποτελέσματα ερευνών που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, σε ότι αφορά την παραμέληση από πολίτες των καθιερωμένων check ups, προειδοποιούν για τις βαριές μελλοντικές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, αλλά και στα οικονομικά των κρατών.

Πρόσφατα η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου δημοσιοποίησε διεθνή στατιστικά δεδομένα σύμφωνα με τα οποία, παγκοσμίως, το 2020 το ποσοστό των ασθενών που διαγνώστηκαν με καρκίνο μειώθηκε κατά σχεδόν 40%, σε σχέση με το 2019. Οι επιστήμονες θεωρούν πως η μείωση δεν οφείλεται σε πραγματικά λιγότερα περιστατικά καρκίνου, αλλά στον περιορισμό των εξετάσεων ρουτίνας, λόγω της πανδημίας, με αποτέλεσμα να γίνονται λιγότερες διαγνώσεις εγκαίρως.

Η Κύπρος δεν φαίνεται να αποτελεί εξαίρεση. Προσφάτως, η Καρδιολογική Εταιρεία Κύπρου δημοσιοποίησε τα πορίσματα μελέτης που διεξήγαγε, σύμφωνα με τα οποία ένα σημαντικό ποσοστό συμπολιτών μας ανησυχεί περισσότερο για τον κορωνοϊό συγκριτικά με άλλες παθήσεις που αντιμετωπίζει, ενώ έχει αμελήσει θέματα της υγείας του (κάποιο ραντεβού, εξέταση ή φαρμακευτική αγωγή) ή αμέλησε να ελέγξει κάποιο σύμπτωμα φοβούμενο την έκθεση στον ιό κατά την επίσκεψη σε υπηρεσίες υγείας.

Η παγκόσμια ιατρική κοινότητα έχει επισημάνει και τεκμηριώσει την σπουδαιότητα της πρώιμης διάγνωσης μέσω του check up, για την έγκαιρη ανίχνευση καλοήθων και κακοήθων καταστάσεων ή και προδιαθεσικών παραγόντων, ώστε να αντιμετωπιστούν στα αρχικά στάδια, πριν προκαλέσουν ανεπανόρθωτες βλάβες στον οργανισμό. Καθ’ αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η μείωση της νοσηρότητας και θνησιμότητας του γενικού πληθυσμού.

Ο γενικός προληπτικός έλεγχος (check up) περιλαμβάνει περισσότερες από 50 αναλύσεις, που γίνονται με δείγμα αίματος, ούρων και κοπράνων, τα αποτελέσματα των οποίων βοηθούν στην αξιολόγηση διαφόρων παθήσεων. Η δειγματοληψία συστήνεται να γίνεται το πρωί και, αναλόγως του είδους της εξέτασης, μπορεί να απαιτείται και νηστεία 12 -14 ώρες πριν. Μέσα από αυτό τον έλεγχο γίνεται αξιολόγηση:

-της αναιμίας

-των κινδύνων καρδιαγγειακών παθήσεων

-διαφόρων τύπων καρκίνων (με καρκινικούς δείκτες για πάγκρεας, γαστρεντερικό σύστημα, ωοθήκες, μαστό, ουροδόχο κύστη, προστάτη)

-της λειτουργίας του θυροειδούς αδένα, του ήπατος

-του ουροποιητικού, γαστρεντερικού, ανοσοποιητικού συστήματος

-των παθήσεων των αρθρώσεων

-πιθανής μόλυνσης από τον ιό της ηπατίτιδας (Α, Β, Γ)

-του διαβήτη

-της οστεοπόρωσης.

Οι γενικές προληπτικές αναλύσεις υγείας διαιρούνται σε ομάδες  (κατηγορίες) ειδικών αναλύσεων. Κάθε ομάδα / κατηγορία αποτελείται από τις πιο βασικές αναλύσεις, που είναι απαραίτητες για να μας δώσουν τις απαιτούμενες πληροφορίες για την αξιολόγηση της υγείας των οργάνων του σώματός μας που απαρτίζουν τις βασικές λειτουργίες του οργανισμού μας.

Ο προληπτικός έλεγχος συστήνεται σε άνδρες, γυναίκες, παιδιά όλων των ηλικιών. Αναλόγως της ηλικίας και του ιστορικού σας, ο γιατρός θα σας συμβουλέψει για τη συχνότητα, αλλά και για το είδος των εξετάσεων που θα πρέπει να υποβληθείτε.

Εκτός όμως από τις προληπτικές αναλύσεις, είναι σημαντικό να τηρούμε τις βασικές αρχές της προληπτικής φροντίδας υγείας (υγιεινή διατροφή, άσκηση, διατήρηση φυσιολογικού βάρους, αποφυγή της κατάχρησης αλκοόλ, διακοπή καπνίσματος), οι οποίες αποτελούν το επιστέγασμα και τη βάση για καλή υγεία.

Ο Έλληνας φιλόσοφος, πατέρας της ιατρικής, Ιπποκράτης είχε πει: «To προλαμβάνειν κάλλιον του θεραπεύειν». Η αναφορά του αυτή είναι πάντα επίκαιρη, υπενθυμίζοντας μας τη σημασία της πρόληψης για ότι πολυτιμότερο έχουμε: Την υγεία μας!

*Προέδρου του Χημείου Γιαννουκά, του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ στην Κύπρο